Op de andere pagina's van deze website zagen we al enkele orakels in de oude verhalen paseren; wanneer je
's ochtends tijdens
Imbolc een veldleeuwerik hoorde zingen zou je het komende jaar geluk hebben en
een egel zien met
Imbolc zou goed weer voorspellen.
Voordat men op de
Imbolc avond naar bed ging pleegde men de as van het haardvuur glad te strijken.
Wanneer er dan de volgende ochtend sporen in het as te zien waren was dat een goed voorteken.
Met
Imbolc pleegde men ook wel voor ieder familielid een kaars aan te steken om daarna te kijken in welke
volgorde ze opbranden; dat zou aangeven in welke volgorde de betreffende familieleden zouden komen te overlijden (beetje luguber).
Men hing ook wel een koord of doek buiten op de
Imbolc avond (31 jan.). Alvorens men deze buiten hing werd de lengte nauwkeurig
opgemeten. Was het koord of doek de volgende ochtend langer dan bracht dat het komende jaar geluk, was het korter dan zou het ongeluk brengen
en een sterfgeval in het komende jaar.
Een ander gebruik was dat een jong meisje een klein spinnewieltje zou maken van riet en het aan een jongeman zou geven om onder z'n
kussen te leggen op de
Imbolc avond. Hij zou dan in een droom z'n toekomstige vrouw zien. Vergelijkbaar hieraan is dat een jonge man
een rieten ladder maakt voor een jonge vrouw, die deze op de
Imbolc avond onder haar kussen legt en dan in een droom haar toekomstige
man zal zien.
Dit zijn leuke annekdotische orakel methoden vanuit het volk. Druïden deden voorspellingen rond de geboorte van
Sint Brigid
en dat ze een belangrijke rol tussen twee werelden zou spelen. Hoe ze deze voorspellingen deden is echter niet overgeleverd.
(Bronnen: Daimler Blz.47-48,
Hutton Blz.137,
Ó Duinn Blz.31-34, 194-195,
Wright Blz.79)
Ogham ᚑ ᚌ ᚆ ᚐ ᚋ ᚆ ᚋ ᚌ ᚐ ᚑ
Volgens een oude tekst is het
Oghamschrift uitgevonden door één van de gezusters
Brigid
(zie Wright Blz.28),
doch de meeste andere oude teksten zien echter de
God Ogma als de uitvinder.
Ogham is dan ook naar hem vernoemd.
Ogham is het oudste schrift dat in Ierland gebruikt werdt vanaf de vierde of vijfde eeuw tot zeker in de achtste eeuw.
Het
Ogham schrift komen we voornamelijk tegen op oude staande stenen waarin overledenen gememoreerd werden.
Er zijn ook enkele oude
Ogham inscripties gevonden die mogelijk gebruikt werden voor magie.
Hoewel er geen oudere
Ogham inscripties dan bovengenoemden gevonden zijn, zijn er wel aanwijzingen dat het
Oghamschrift
ouder was. Het
Ogham wordt genoemd in enkele oude teksten en men vermeld in oude teksten uit de vierde eeuw dat er een
oud-Ierse bibliotheek bestond, geschreven op 'de stokken van de
Fili' (= dichters).
Ogham teksten werden op boombast en takken van de es of de hazelaar geschreven.
Toen het Christendom voet aan de wal kreeg in Ierland hebben dezen vele oud-Ierse boeken verbrand waarmee heel veel
informatie van onschatbare waarde verloren is gegaan; eeuwig zonde! Teksten geschreven op dit vergankelijke materiaal die deze
barbaarse boekverbranding mogelijk overleefd hebben, zullen met de loop der tijd alsnog vergaan zijn.
Het
Ogham bestaat uit 20 tekens verdeeld over 4 series met ieder 5 tekens.
De 20
Ogham tekens zijn verbonden met bomen, planten, vogels, kleuren, woorden en Keltische mythen rond Goden en helden.
Totaal zo'n 150
Ogham associaties werden in het oude Ierland door de barden geleerd over een periode van drie jaar; 50 per jaar.
Bij het schrijven is de volgorde van de vier series belangrijk, de naam
Bran zou met
Ogham als
Bnra geschreven
worden omdat de "B" en de "n" in de eerste groep zitten, de "r" in de derde groep en de "a" in de vierde groep.
Het
Ogham alfebet kan met verschillende onderwerpen geassocieerd worden, waarbij bij de beginletter vogelsoorten of kleuren of boerderij voorwerpen
gezocht werden.
Het
Vogel-Ogham begon zo:
Besan 'fazant',
Lachu 'eend',
Faelinn 'meeuw',
Seg 'havik',
Naescu 'watersnip', en zo verder.
Het
Kleuren-Ogham begon zo:
Bán 'wit',
Liath 'grijs',
Flann 'rood',
Sodath 'fijn gekleurd',
Necht 'helder', en zo verder.
En het
Boerderij-Ogham ging zo:
Biail 'bijl',
Loman 'touw',
Fidba 'tuinmes',
Srathar 'pakzadel',
Nasc 'ring', en zo verder.
Zo zijn er ongeveer 100
Ogham variaties te vinden in de oude teksten van het
In Lebor Ogaim - Het boek der Ogham's uit de 14de eeuw en we vinder er 92 in het
Book of Ballymote ook uit de 14de eeuw.
(Bronnen:
Cramer Blz.4-5,
Dom Blz.8-9, 13,
Ellis Blz.172-174,
Green Blz.133,
Kelly Blz.21-22, 25-29,
McManus Blz.1-9,
Ó Cathasaigh Blz.2,
Ó hÓgáin Blz.409-410,
Powell Blz.13-19,
Rowan Laurie Blz.25-27, 60-77,
Wright Blz.28,
Online:
Book of Ballymote,
Ogham.academy
en Wikipedia)
Bomen Ogham
Het is vooral het
Bomen-Ogham dat tegenwoordig bekend en populair is geworden. Het
Bomen-Ogham vinden we in het
Book of Ballymote uit de 14de eeuw en gaat als volgt:
Beithe 'berk',
Luis '
lijsterbes',
Fern 'els',
Sail 'wilg',
Nin '
es',
en zo verder.
Met het
Bomen-Ogham zijn er zoals je aan de rode vertalingen te zien is enige onduidelijkheden.
Van het woord
Luis dat met '
lijsterbes' vertaald wordt weet men eigenlijk niet goed wat het betekend, mogelijk 'licht' of 'schijnen'.
Het oud-Ierse woord voor '
lijsterbes' is bovendien Cáerthann.
Hetzelfde probleem komen we tegen bij het woord
Nin, dat hier met
'
es' vertaald wordt, terwijl het woord
Nin 'onderdeel van een weefgetouw, vork' betekend.
Het oud-Ierse woord voor de '
es' is eigenlijk Uinnius, Onn.
De andere drie vertalingen van de eerste serie van vijf
Ogham symbolen zijn wel correct.
Het
Bomen-Ogham, dat dus eigenlijk niet helemaal 100% een
Bomen-Ogham blijkt te zijn, werdt al als
Bomen-Ogham
geïnterpreteerd in de
Auraicept na nÉces
(= handboek voor geleerden) uit de 8ste/12de eeuw. Aangezien het
Bomen-Ogham wel met bomen begint en in het
Auraicept na nÉces ook als
Bomen-Ogham
geïnterpreteerd werd, lijkt het waarschijnlijk dat dit ook als een
Bomen-Ogham bedoeld is. Hierboven zagen we ook al afwijkende
betekenissen in het
Kleuren-Ogham, waarbij
'helder' en
'fijn gekleurd' weliswaar gerelateerd zijn aan kleuren, maar geen kleuren zijn.
Wellicht was dit ook het geval in het
Bomen-Ogham en zijn er in de loop der tijd verkeerde woorden ingeslopen en is de etymologie van bepaalde
woorden verloren gegaan.
Het was
Robert Graves
die naar aanleiding van het verhaal '
De Strijd der Bomen' in het
Boek van Taliesin (14de eeuw) het
Bomen-Ogham populair maakte.
Robert Graves ontwikkelde een
Ogham-Bomen-kalender, doch voor het bestaan
van een dergelijke bomen-kalender in de oudheid is geen enkel bewijs gevonden. De oude Kelten bleken echter wel een kalender te hebben, maar dan zonder
bomen:
Wikipedia Celtic calendar.
(Bronnen:
Cramer Blz.4-5,
Dom Blz.12-13,
Green Blz.64-65,
Matthews Blz.7-9,
Rowan Laurie Blz.25, 60-77,
v.d.Veen Blz.11-13,
Online:
Abe de Verteller.nl,
Ancienttexts.org - The Battle of the Trees,
Ogam and Trees, Deborah Hayden and David Stifter,
Ogham.academy
The Fabrication of Celtic Astrology, Peter Beresford Ellis
Wikipedia,
en YouTube: Celtic Source,
Lecture by Professor Damian McManus about Ogam)
Ogham als orakel
Het oude
Ogham werd gebruikt als tekst op oude stenen om overledenen te herdenken en er zijn aanwijzingen gevonden dat
het voor het bedrijven van magie werdt gebruikt. In de
Tochmarc ÉtaÍne
(12de eeuw) lezen we een verhaal hoe de druïde Dallán de verdwenen Koningin Etain vindt met gebruik van vier taxushouten stokken
beschreven met
Ogham. Hiermee weet hij de lokatie van de verdwenen koningin te achterhalen. Dit verhaal suggereert dat
Ogham ook voor orakelen gebruikt werdt.
Ik gebruik af en toe de
Ogham stokjes van
Caitlín Matthews, die samen met een informatief
boekje in een mooie doos verpakt zitten (zie hiernaast). Je kan ook zelf
Ogham stokjes maken,
Ingrid Cramer
beschrijft in haar recent verschenen boek hoe je dit kan doen en hoe je dit orakel kan gebruiken.
(Bronnen:
Cramer Blz.8-9, 111-112,
Matthews Blz.18, 20-39,
Powell Blz.15-19
en YouTube)