Verschillende Ierse en Engelse monnikken hebben in de oude tijden geschreven over Sint Brigid van Kildare. De oude teksten rond de Godin Brigid vindt je hier. Van enkele oude teksten rond Sint Brigid is de schrijver onbekend, van anderen weten of vermoeden we wel door wie de tekst geschreven is. In dit artikeltje ga ik al deze teksten kort langs...
Uiteindelijk wil ik hier een overzicht van de oude teksten zelf alsmede een korte beschrijving van de inhoud geven.

Brigit Bé Bithmaith / Ultan's Hymn

Een van de oudste teksten over Brigid van Kildare geschreven door Sint Ultan van Ardbraccan, gestorven in de zevende eeuw in het jaar 657. De Engelse vertaling heet 'Brigid, excellent woman' en deze tekst is ook bekend als 'Ultan's Hymn'. Een Engelse vertaling van 'Ultan's Hymn' vind je in: The Life of St. Brigid of Kildare vertaald door Phillip Cambell.
Brigit Bé Bithmaith is online te lezen op: Archive.org PDF Blz.108, 256 en in het Book of Lismore, ook op Archive.org.
Ik heb de online vertaling vergeleken met de vertaling van Phillip Campbell en het betreft inderdaad precies dezelfde tekst.

De tekst bestaat uit ongeveer 12 regels waarin Sint Brigid geprezen en om bescherming gevraagd wordt, we vinden hier geen levensbeschrijving of wonderen. Hieronder een Nederlandse vertaling van de complete tekst:

Brigid, voortreffelijke vrouw, een gouden vlam, verrukkelijk,
Moge zij, de zon verblindend schitterend, ons dragen naar het eeuwige koninkrijk!
Moge Brigid ons redden van de menigten demonen!
Moge zij voor ons de gevechten van elke ziekte omverwerpen!
Moge zij in ons de belastingen van ons vlees vernietigen
De tak met bloesems, de moeder van Jezus!
De ware maagd, dierbaar, met grote waardigheid:
Moge ik altijd veilig zijn,
met mijn heilige van de Lagenians! (= mensen van Leinster)
Een van de pijlers van het Koninkrijk met Patrick de vooraanstaande,
Het kleed over liga, de Koningin der Koninginnen!
Laat onze lichamen na de ouderdom gekleed in zakken zijn.
Met haar genade moge Brigid op ons regenen, ons redden.

In deze tekst wordt alleen de lokatie Leinster genoemd en worden er geen dieren benoemd.
 (Bronnen:  Campbell Blz.5-6, 89,  Kissane Blz.41, 73,  TriasThaumaturga.blogspot.com  en  Wikipedia)

Broccán's Hymn

Sint Broccán Clón schreef op verzoek van de bovengenoemde Sint Ultan een veel uitgebreidere Hymn over Sint Brigid van Kildare. Sint Broccán Clón overleed in de zevende eeuw; in 650. Een complete Engelse vertaling van 'Broccán's Hymn' vind je in: The Life of St. Brigid of Kildare vertaald door Phillip Campbell.
Broccán's Hymn is online te lezen op: Archive.org PDF Blz.109, 258.
Ik heb de online vertaling vergeleken met de vertaling van Phillip Campbell en het betreft inderdaad precies dezelfde tekst.

Deze tekst bestaat uit 53 blokken tekst, stanza's genaamd, van ieder 4 regels. In deze tekst wordt Sint Brigid geprezen en we vinden hier enkele wonderen in terug. Er wordt verwezen naar Brigid's wonderen rond de wonderbaarlijke vermedigvuldiging van boter en bacon, koeien die driemaal op een dag melk gaven, Brigid's invloed op het weer, dat ze haar natte kleding te drogen hangt aan een zonnestraal, water dat in bier veranderd, de zwangere non met de afgebroken zwangerschap, diverse genezingen, wonderen rond schapen, zwijnen, ossen, de wilde vos, en paarden. Een vrouw die haar weefgetouw als brandhout gebruikt om een kalf voor haar gasten klaar te maken, vind beidde na de maaltijd ongeschonden terug. We lezen over enkele wonderbaarlijke vermenig­vul­dig­ingen van verdwenen varkens en van mede. Verder vinden we niets over het leven van Sint Brigid; niets over haar jeugd, niets over het stichten van de abdij en wat ze verder tijdens haar leven deed.
Volgens deze tekst bezocht Brigid de volgende lokatie's: Glendalough, Bri Cobthaig Coil, Magh Fea, Uachtar-gabra, Mag Coil, Kildare, en Curragh.
Deze lokaties vinden we allemaal in Ierland. Verder vinden we in deze tekst de volgende dieren: een hond, een kalf, koeien, ossen, paarden, schapen, varkens, een vos, een zalm en zwijnen.
(Bronnen:  Campbell Blz.6, 91-100,  Kissane Blz.40  en  Wikipedia)

Levensbeschrijvingen

Er bestaan zo'n acht oude teksten die het leven van Sint Brigid beschrijven. Ik hoop deze met de loop der tijd hieronder allemaal te beschrijven, doch tot op heden, , heb ik de onderstaande zes teksten tot mijn beschikking. Eigenlijk ontbreekt een vertaling van de eerste tekst en heb ik in plaats van die tekst een vertaling van de Beatha Bhrighdi / Leabhar Breac, wat volgens de overzichten die ik gevonden heb eigenlijk de zevende vertaling is. De tekst in het Book of Lismore die ik hieronder als zevende tekst vermeld, zou ook gebaseerd zijn op wat eigenlijk de eerste tekst zou moeten zijn, maar die hieronder dus ontbreekt. Het is nog even puzzelen!
Tips waar ik de ontbrekende vertalingen van deze teksten kan vinden zijn dan ook welkom!
(Zie:  Kissane Blz.41-42  en  MyBrigidsForge.com)

1. Vita Prima / Vita Sanctae Brigitae I

Deze tekst stamt uit de zevende/achtste eeuw. Deze tekst zou geschreven zijn door Sint Aleran (overleden in 665). Ik heb helaas geen Engelse vertaling gevonden van de 'Vita Prima / Vita Sanctae Brigitae I' van St. Aleran, doch de bijna complete tekst is ook te vinden in de Beatha Bhrighdi / Leabhar Breac uit de veertiende eeuw. Een complete Engelse vertaling van de 'Beatha Bhrighdi / Leabhar Breac' vind je in: The Life of St. Brigid of Kildare vertaald door Phillip Campbell. Je kan deze tekst online lezen op: Celt.UCC.ie en op Research.UCC.ie.
Ik heb de online vertaling vergeleken met de vertaling van Phillip Campbell en het betreft inderdaad precies dezelfde tekst.

In deze tekst vinden we meer informatie omtrent het leven van Sint Brigid.
We lezen hier dat Brigid de dochter van koning Dubthach is en van een dienstmaagd die hij gekocht had; Broicsech. Dit wekte de jaloezie van zijn vrouw, koningin Brechnat Blaithbec, die dreigde van hem te scheiden indien hij Broicsech niet verkocht. Met tegenzin vertrekt Dubthach met Broicsech waarna ze langs een de druïde Maithgen komen, die voorspeld dat het kind van Broicsech haar gelijke niet zal hebben in heel het land. Dubthach bedenkt zich na deze voorspelling en keert samen met Broicsech terug, tot grote onvrede van z'n vrouw Brechnat Blaithbec. Uiteindelijk verkoopt Dubthach zijn dienstmaagd Broicsech aan een druïde, die haar weer doorverkocht aan een bard, doch alleen de dienstmaagd, niet haar kind.
Wanneer de druïde een feest geeft zijn ook een (andere) koning en diens zwangere koningin uitgenodigd. Een aanwezige profeet deed de voorspelling dat het kind dat geboren wordt met zonsopgang, niet binnen en niet buiten, ieder kind in Ierland zal overstijgen. Die nacht beviel de vrouw van de koning vóór die tijd, en haar baby werd levenloos geboren. Die ochtend met zonsopgang beviel Broicsech op de drempel, niet binnen, niet buiten, van een dochter. Toen deze dochter in de buurt van de doodgeboren baby van de koning kwam, kwam deze tot leven.
Verder lezen we over een wonder rond vuur in het huis waarin de baby Brigid sliep, dat de druïde in zijn droom drie engelen in het wit ziet die Brigid met olie dopen en zeggen dat ze Brigid genoemd moet worden. Brigid weigerde het voedsel dat haar gegeven werd zodat de druïde bedacht haar te voeden met de melk van een witte koe met rode oren, waarmee Brigid opgroeide. Verder lezen we diverse wonderen van Brigid terwijl ze opgroeid; de schapen doen het beter, ze voedde armen en zorgde voor de blinden. Omdat alleen de dienstmaagd Broicsech verkocht was kwam Dubthach, de vader van Brigid, haar weer ophalen. Bij haar vader verricht Brigid diverse wonderen; ze geneest haar stiefmoeder, wonderen rond zwijnen, bacon en een hond, fruit, boter, enz.. Brigid bezocht vervolgens haar moeder en de druïde en verrichte ook daar wonderen, waarop de druïde haar moeder vrijliet en Brigid sindsdien vergezelde.
Dubthach vondt het maar niets dat Brigid zoveel weggaf aan de armen en probeert haar zonder succes te verkopen en ook uit te huwelijken. Doch Brigid verwijderd één van haar ogen zodat het huwelijk niet doorgaat. Haar oog heelt daarna onmiddelijk weer. Wanneer Brigid het klooster in wil, leest bisschop Mel per ongeluk de verkeerde tekst op, zodat Brigid tot bisschop gewijd wordt. De bisschopstitel werd zelfs overdraagbaar naar Brigid's opvolgsters als abdes.
Vervolgens lezen we over een wonder met bier, genezingen, rechtspraak rond een geboorte in het gezelschap van Sint Patrick, zorgt Brigid dat een koning altijd de veldslagen tegen de Uí Néill zal winnen, nogmaals genezingen, enz.. Dan lezen we dat Sint Brigid een andere Sint Brigid bezoekt; Brigid van Congaile (Congal).
Dan volgen weer enkele genezingen, bevrijd ze een gevangenne, een won­der­en rond paarden, een wonder met stenen en zout, een genezing van melaatsen, koeien die driemaal op een dag overvloedig melk geven, een wilde vos die de rol overneemt van een afgeschoten tamme vos van de koning, de gewassen van Brigid die droog blijven tijdens een regenstorm, wonderen rond ossen, Brigid die haar natte kleding te drogen hangt aan een zonnestraal, een wonder rond het aantal schapen, en een wonder­baar­lijke vermenig­vuldiging van mede.

Tot zover deze korte samenvatting van de 54 bladzijden van deze tekst in het boek van Campbell.
Genoemde plaatsen waar Brigid geweest is: geboren in de Forthart in Conaille Murthemni, ze groeide op in de provincie Connaught, haar vader woonde in de provincie Offaly, andere genoemde plaatsen: vlakte van Liffey, Telcha Mide, Teffia, Tailtin, Mag Lemne, Leinster, Ardachad, Armagh, Airthir, Fir Ross, Sliab Breg, Mag Laigen, Kildare, en Mag Coel.
Deze plaatsen liggen allemaal in Ierland, er worden in deze tekst geen plaatsen buiten Ierland genoemd, met één uitzondering; aan het einde van de tekst lezen we dat Sint Brigid sterft nadat ze de communie heeft gekregen van Ninnid the Pure-handed, nadat hij teruggekeerd was uit Rome.
In deze tekst genoemde dieren: een geit, een hond, kalfen, koeien, ossen, paarden, schapen, een vos en zwijnen.
(Bronnen:  Campbell Blz.6-7, 35-59,  Kissane Blz.42,  MyBrigidsForge.com,  Judyta Szacillo,  Ulster.ac.uk,  Wikipedia)

2. Vita Sanctae Brigitae II - Cogitosus

Deze tekst stamt uit de zevende/achtste eeuw en is mogelijk iets ouder dan de bovengenoemde tekst. Doch Noel Kissane  (Blz.41; tweede tekst en noot 10)  denkt dat de bovenstaande tekst ouder zou kunnen zijn dan deze tekst van Cogitosus. De tekst van Cogitosus, een monnik uit Kildare, is rond het jaar 650 geschreven. Een complete Engelse vertaling van de 'Vita Sanctae Brigitae II' van Cogitosus vind je in: The Life of St. Brigid of Kildare vertaald door Phillip Campbell en ook in de Two Lives of Saint Brigid vertaald door Philip Freeman.
Een Engelse vertaling kan je online lezen op: IrishOrtodoxa.wordpress.com
Ik heb de online vertaling vergeleken met de vertaling van Phillip Campbell en de vertaling van Philip Freeman en het betreft inderdaad allemaal precies dezelfde teksten, met vertaal variaties.

Ook in deze tekst lezen we over het leven van Sint Brigid, doch minder uitgebreid dan in de bovenstaande tekst. In deze tekst lezen we dat Brigid geboren wordt in een goed Christelijk gezin; haar vader is Dubtach en haar moeder is Broicsech. Brigid groeit op in dit gezin en wanneer ze oud genoeg is vraagt haar moeder aan haar om boter te maken samen met het personeel. Maar Brigid geeft een deel van de melk en de gemaakte boter weg aan de armen. Wanneer iedereen moet laten zien hoeveel boter ze gemaakt hebben, had Brigid niets om te laten zien aangezien ze alles weggeven had, tot grote ergernis van haar moeder. Brigid gaat in gebed en heeft uiteindelijk meer boter en van betere kwaliteit dan de anderen!
Vervolgens lezen we dat Brigid het klooster in wil. Terwijl de bisschop haar gelofte afneemt raakt Brigid het hout van het altaar aan, waardoor het hout tot op de dag van vandaag levend groen werd, alsof het net gisteren gekapt was. Dan lezen we over een wonderbaarlijke vermenigvuldiging van varkensvlees, dat Brigid's gewassen wonderbaarlijk droog bleven tijdens een regenstorm, de koe die op wonderbaarlijke wijze driemaal gemolken kon worden, dat Brigid kleding te drogen hangt aan een zonnestraal, de gestolen schapen die wonderbaarlijk aangevuld werden, het veranderen van water in bier, de zwangere non die plots niet meer zwanger was, een wonderelijk zout productie, het genezen van blindheid en van iemand die niet kon praten. Dan enkele wonderen rond vlees; een hond die een stuk vlees voor Brigid bewaakt, vlees dat geen vlekken nalaat op haar witte mantel, een koe die een andere kalf accepteerd, dieven die een koe van Brigid gestolen hadden konden niet wegkomen omdat de rivier plots omhoog kwam, een wild zwijn dat Brigid's kudde varkens komt vergezellen, wolven die Brigid helpen met het hoeden van haar varkens, een wilde vos die de rol overneemt van een afgeschoten tamme vos van de koning, en wilde eenden die Brigid komen vergezellen. Vervolgens brengt Brigid een groep moordenaars op het goede pad, geneest ze een man van overeten, verplaatst ze een enorme boom, red ze een vrouw van de lusten van een man, tovert ze een weefgetouw en kalf tevoorschijn, we lezen over wonderen rond een zilveren schaal, het verdelen van honing, en het verplaatsen van de loop van een rivier. Dan beschrijft Cogitosus enkele wonderen die Brigid na haar dood verricht zou hebben; zoals een molensteen die op wonderbaarlijke wijze naar de molen verplaatst werdt, een molensteen die het graan van een druïde weigert te malen, een molensteen die intakt blijft na een brand, en de wonderen die in Brigid's stad plaatsvonden. Hier was iedereen veilig.

Tot zover dan deze korte samenvatting van de 27 bladzijden van deze tekst in het boek van Campbell.   In het iets grotere formaat boek van Freeman staat deze tekst op 24 bladzijden.
Cogitosus noemt praktisch geen lokaties bij naam waar Brigid geweest was, hij noemt wel Kildare en de vlakte van Brega (County Meath). In de tekst van Cogitosus verlaat Brigid Ierland nergens; er worden in deze tekst geen reizen of plaatsen buiten Ierland beschreven of genoemd.
In deze tekst worden de volgende dieren genoemd: eenden, een hond, een kalf, koeien, ossen, schapen, varkens, wolven en een wild zwijn.
(Bronnen:  Campbell Blz.8-9, 61-88,  Freeman Blz.8-9, 17-41,  Kissane Blz.41-42, 73,  MyBrigidsForge.com,  Judyta Szacillo,  Ulster.ac.uk)

3. Bethu Brigte

Een anonieme tekst geschreven in de negende eeuw. Een Engelse vertaling kan je online lezen op: Celt.UCC.ie
Veel van de inhoud die je in de Bethu Brigte vind, kom je ook tegen in de onderstaande Vita Prima. Freeman denkt echter dat de Bethu Brigte en de Vita Prima dezelfde bronnen gebruikt hebben en dat de Bertu Brigte de Vita Prima zelf niet als bron heeft gebruikt.

Delen van deze tekst zijn helaas verloren gegaan, de tekst begint ermee dat Broicsech, de moeder van Brigid, haar baby alleen thuis laat om de koeien te gaan melken. Dan zien ze op een gegeven moment dat het huis in vuur en vlam staat, doch bij het huis aangekomen blijkt er niets aan de hand te zijn. Vervolgens lezen we dat de druïde in zijn slaap drie in het wit geklede geestelijken ziet die Brigid dopen en tegen hem zeggen dat hij haar Brigid moet noemen. Dan lezen we dat de druïde en zijn slavin met haar kind in Loch Mescae zijn, samen met de broer van de moeder van de druïde, die Christen was. Ze zien een vurige kolom precies boven Brigid en haar moeder. Even verderop lezen we dat Brigid haar voedsel niet verdroeg, zodat de druïde haar voedde met de melk van een witte koe met rode oren.
Wanneer de druïde Brigid naar Munster brengt, wil ze daar op een gegeven moment weer weg en laat ze zich ophalen door haar vader Dubthach. Daar verbleef Brigid dan, en hoewel een jong meisje deed ze ook daar wonderen. Zo genas ze haar pleegmoeder, gestolen varkens die ze aan het hoeden was werden wonderbaarlijk aangevuld, ze gaf bacon aan een hongerige hond maar miste toch geen enkel stukje bacon.
Brigid gaat op bezoek bij haar moeder Broicsech en de druïde alwaar ze een wonderbaarlijke vermenigvuldiging van boter doet. De druïde besluit hierna haar moeder Broicsech vrij te laten en in Brigid's gezelschap te blijven. Omdat Brigid alles maar aan de armen gaf besloot haar vader Dubthach op aandringen van zijn vrouw Brigid te verkopen, doch dat lukte niet. Toen kwam er een man die met Brigid wilde trouwen, doch Brigid wimpeld hem af en stuurt hem naar een andere vrouw. Daarop zei men dat ze met haar mooie ogen desondanks verloofd zal worden met een man. Hierop haalt Brigid een oog uit haar hoofd en geeft het hen: hier heb je dat mooie oog, waarna ze de man en zijn nakomelingen vervloekt: binnenkort zullen je ogen barsten, en aldus geschiedde. Hierna wil Brigid het klooster in, en wanneer ze uiteindelijk bij bisschop Mel komt, zegt deze per ongeluk de verkeerde tekst en maakt hij Brigid tot bisschop.
Vervolgens lezen we over verschillende wonderen, zoals genezingen, het ontstaan van een bron, de wonderbaarlijke vermenigvuldiging van bier, de terugkeer van een verloren kalfje, de genezing van een melaatse, het veranderen van water in melk, water in bier, het genezen van twee dochters die niet konden spreken. Brigid bezoekt vervolgens een Bríg, dochter van Coimloch (Congal). Verder lezen we over enkele wonderen rond appels, genezing van melaatsen, van blindheid en van iemand die niet kon spreken. In Tailtiu ontmoet Brigid Sint Patrick, waarbij Brigid betrokken is bij de beschuldiging van een priester die een vrouw zwanger gemaakt zou hebben. Vervolgens lezen we nog enkele wonderen rond de wonderbaarlijke toename van melk en vlees, waarna Brigid bezoek krijgt van een man, die klaagde dat zijn vrouw hem haatte. Brigid zegende wat water, die de man over zijn vrouw sprenkelde, waarna ze hem weer gepassioneerd liefhad. Deze tekst sluit vervolgens af met hoe Brigid de regen en wind weet te bedaren.

Tot zover dan deze samenvatting van 46 versen verspreid over 13 pagina's zoals te lezen op Celt.UCC.ie
In de Bertu Brigte worden de volgende locaties genoemd waar Brigid geweest is: Loch Mescae, Úaithne Tíre in Munster, Brigid's vader in de vlakten van Uí Fhailgi, Leinster, Mag Taulach (Mag Tailach), Ached hÍ in Saltus Avis, valkte van Tethbae, Ardagh in Tethbae, Aicheth Fir Leth, Mag mBreg (Brega), Manae, Tailtiu en Cell Lasre.
Er worden in deze tekst geen reizen of plaatsen buiten Ierland beschreven of genoemd. In deze tekst worden de volgende dieren genoemd: een hond, kalf, koeien, ossen, varkens en wolven.
(Bronnen:  Campbell Blz.10,  Freeman Blz.9-10,  Kissane Blz.42,  MyBrigidsForge.com,  Judyta Szacillo,  Ulster.ac.uk)

4. The Metrical Life

Tekst geschreven door Donatus, geboren en opgegroeid in Ierland en later bischop in Italië vanaf ongeveer 829 t/m 876 in Fiesole, nabij Florence.

Ik ben nog op zoek naar deze tekst, hetzij online, hetzij in boekvorm. Tips zijn welkom!

= wordt aan gewerkt =

(Bronnen:  Kissane Blz.42,  MyBrigidsForge.com,  TriasThaumaturga.blogspot.com,  Wikipedia)

5. Vita Sanctae Brigidae

Tekst geschreven rond 1130 door de Engelse monnik Laurence, overste van het klooster in Durham.

Ik ben nog op zoek naar deze tekst, hetzij online, hetzij in boekvorm. Tips zijn welkom!

= wordt aan gewerkt =

(Bronnen:  Kissane Blz.42,  MyBrigidsForge.com,  Wikipedia)

6. Vita Prima Sanctae Brigitae

De Vita Prima van Sint Brigid dateerd uit de negende eeuw hoewel anderen denken dat deze tekst ouder is dan de Vita Sanctae Brigitae II van Cogitosus. De auteur van deze tekst is onbekend.
Een complete Engelse vertaling van de 'Vita Prima' vind je in de Two Lives of Saint Brigid vertaald door Philip Freeman.
Freeman schrijft dat de Vita Prima mogelijk o.a. de Vita Sanctae Brigitae II van Cogitosus als bron heeft gebruikt, de Vita Prima is twee keer zo lang als de Vita Sanctae Brigitae II van Cogitosus.

De tekst begint met dat Dubthach een mooie slavin heeft gekocht genaamd Broicsech, waarbij hij een kind verwerkt. Zijn vrouw was hier behoorlijk kwaad over en was bang dat de aandacht voor het kind van Broicsech hun eigen kinderen tekort zou kunnen doen. Ze wil dat Dubthach de zwangere slavin verkoopt. Met tegenzin vertrekt Dubthach met Broicsech waarna ze langs een een druïde komen, die voorspeld dat het kind van Broicsech haar gelijke niet zal hebben in heel het land. Dubthach bedenkt zich na deze voorspelling en keert samen met Broicsech terug, tot grote onvrede van z'n vrouw. Uiteindelijk verkoopt Dubthach zijn dienstmaagd Broicsech aan een poët van de Uí Néill, die haar weer doorverkocht aan een druïde, doch alleen de dienstmaagd, niet haar kind.
Deze druïde nodigt op een gegeven moment de koning en zijn zwangere vrouw uit voor een dinner. De koning en z'n vrouw raadplegen van te voren een druïde met de vraag wanneer het de beste tijd is voor de bevalling. De druïde zegt hierop dat het kind dat met zonsopgang geboren zou worden, z'n gelijke niet zal kennen. Doch de vrouw van de koning bevalt nog voordat het zonsopgang is. Die ochtend met zonsopgang komt de zwangere slavin van de druïde met een emmer melk naar het huis maar zakt in elkaar op de drempel van de deur, alwaar ze bevalt van een dochter. Niet binnen en niet buiten.
Verder lezen we over een wonder rond vuur in het huis waarin de baby Brigid sliep, dat de druïde in zijn slaap twee geestelijken ziet die Brigid met olie dopen en zeggen dat ze Brigid genoemd moet worden. Wanneer de druïde op een nacht buiten de sterren bestudeerd, ziet hij een vuurkolom boven het huis precies waar Brigid slaapt. Brigid weigerde het voedsel dat haar gegeven werd zodat de druïde bedacht haar te voeden met de melk van een witte koe, waarmee Brigid opgroeide. Terwijl ze opgroeide vermenigvuldigde het voedsel dat ze aanraakte zich wonderbaarlijk. Op een gegeven moment wil Brigid haar vader weer zien, zodat de druïde deze informeert om Brigid te komen ophalen. Bij haar vader thuis geeft Brigid vlees aan een hond zonder vlees tekort te komen. Ze gaat op bezoek bij haar moeder en de druïde en verricht aldaar diverse wonderen zoals een wonderbaarlijke vermenigvuldiging van boter, waarop de druïde haar moeder vrijliet en Brigid sindsdien vergezelde. Dubthach vondt het maar niets dat Brigid zoveel weggaf aan de armen en probeert haar zonder succes te verkopen en ook uit te huwelijken. Doch Brigid bid voor een misvorming, waarna één van haar ogen barst en vloeibaar wordt. Dan bezoekt Brigid bisschop Mel om gewijd te worden. Terwijl de bisschop haar gelofte afneemt raakt Brigid het hout van het altaar aan, waardoor het hout tot op de dag van vandaag levend groen werd, alsof het net gisteren gekapt was. Tevens geneest op dat moment haar oog, zodat Brigid weer twee gezonde ogen heeft. Vervolgens lezen we over wonderen rond brood en vlees, genezingen, bier, ze veranderd water in melk, geneest mensen van blindheid, melaatsheid, enz..
Dan lezen we dat Sint Brigid een andere Sint Brigid bezoekt.
Er volgen weer enkele genezingen, vervloekt Brigid een appelboomgaard, lezen we over won­der­en rond paarden, laat Brigid een waterbron ontspringen, en lezen we wederom over enkele genezingen.
In Tailtiu ontmoet Brigid Sint Patrick, waarbij Brigid betrokken is bij de beschuldiging van een priester die een vrouw zwanger gemaakt zou hebben. De tekst vervolgd met een bekering, genezingen en wonderbaarlijke ver­menig­vul­dig­ing van voedsel.
Dan vraagt een man om Brigid's hulp omdat zijn vrouw hem haat, waarop Brigid hem water geeft dat hij in huis, over het voedsel en bed sprenkeld, waarop z'n vrouw weer helemaal verliefd op hem wordt.
Meer wonderen volgen, o.a. dat veedieven tegengehouden worden door een rivier die plots opzwelt, wonderen rond karren, een wonderbaarlijke ver­menig­vul­dig­ing van brood en bacon en genezingen.
Dan lezen we over twee nonnen die hun maaltijden niet geheel opeten, waarop de restanten in twee slangen veranderen, en na berouw veranderen de slangen weer in brood en moeten de nonnen vasten(!?) (Freeman Blz.89).
Dan nogmaals een ont­moe­ting met Sint Patrick in het noorden van Ierland. De tekst vervolgt met diverse genezingen, twee vijandige broers die elkaar niet herkennen, bevrijd ze een gevangenne, red ze een koning en laat ze nogmaals een waterbron ontspringen. We lezen verder in de tekst over vele genezingen van lammen, melaatsen en bezetenen, een wonderbaarlijke vermenigvuldiging van voedsel, enz..
Dan brengt Brigid een bezoek aan haar vader Dubthach en wordt gewaarschuwd door een engel dat vijanden haar vader willen doden, wat ze weet te voorkomen. Daarna helpt Brigid een koning tijdens een grote slag door de vijand persoonlijk af te schrikken en zegent ze deze koning opdat hij vervolgens alle veldslagen zal winnen  (zie  Freeman Blz.111).
Verderop in de tekst hangt Brigid haar natte kleding te drogen aan een zonnestraal en steekt op wonderbaarlijke wijze een ruige rivier over.
Vervolgens lezen we over Darlugdach, een non die bij Brigid in bed sliep en haar oog op een man had laten vallen, doch ze weet de verleiding te weerstaan door hete kolen in haar schoenen te stoppen. Dan lezen we dat de gewassen van Brigid droog blijven tijdens een regenstorm, een koe die driemaal op een dag gemolken kan worden, enkele wonderbaarlijke genezingen, het aantal schapen dat niet veranderd en veranderd Brigid water in bier. Dan vraagt een zwangere vrouw Brigid om hulp vanwege haar zwangerschap, waarop Brigid haar zegent en de zwangerschap verdwijnt.
Verder lezen we hoe Brigid een steen in zout veranderd, bacon aan een hond geeft, Brigid's kleding die wit blijft ondanks dat ze er een stuk vlees in draagt, een wild zwijn dat Brigid's varkens komt vergezellen, geneest Brigid een man van zijn enorme eetlust, wanneer een vrouw haar weefgetouw als brandhout gebruikt om haar enige kalf te braden, blijken deze na de maaltijd er weer ongeschonden te zijn. Wanneer Brigid een tunic in tweëen deeld en twee armen ieder de helft geeft, hebben ze beidde een complete tunic. Brigid voorkomt een gedwongen huwelijk van een vrouw, veroorzaakt de dood van een koning omdat hij niet doet wat Brigid wil, lezen we over een wonderbaarlijke transformatie van brandnetels en boomschors in boter en bacon, en een bekering van een druïde op z'n sterfbed.
Vervolgens lezen we over wonderbaarlijke genezingen, eenden die naar Brigid komen vliegen wanneer ze hen roept, een wilde vos die de rol overneemt van een afgeschoten tamme vos van de koning, varkens die door wolven gehoed worden en verplaatst Brigid de loop van een rivier.
In de laatste paragraaf ligt Brigid op haar sterfbed en wenst Darlugdach samen met haar te sterven. Maar Brigid zegt tegen Darlugdach dat ze haar gedurende een jaar zal opvolgen en dan zal sterven, opdat ze dan een gezamenlijke feestdag zullen hebben: 1 februari.

Tot zover dan deze korte samenvatting van deze tekst bestaande uit 129 para­grafen op 57 blad­zijden in het boek van Freeman.
In deze tekst bezoekt Sint Brigid de volgende lokaties: Connacht, Munster, de vlakte van Liffey, land van de Uí Néill, Meath, Tethbae, Mag Breg (County Meath), Tailtiu, de kerk van Laisre, Cella Roboris (= Latijn voor Cell Dara; Kildare), de rivier en de vlakte van Liffey, het noorden van Ierland, Mag Inis, Machae, Mount Ere, Mag Femin, Mag Cliach (PDF Blz.333) (in county Limerick), Leinster, Uí Labratha (regio grenzende aan Leinster), Mag Aí en Áth Luain bij de rivier Shannon.
Er worden in deze tekst geen reizen of plaatsen buiten Ierland beschreven of genoemd, althans niet bezocht door Sint Brigid. We lezen wel dat Sint Brigid anderen tot tweemaal toe naar Rome stuurt (Freeman Blz.112).
We komen in deze tekst de volgende dieren tegen: eenden, een hond, kalveren, koeien, paarden, schapen, twee slangen die in brood veranderen (Freeman Blz.89),  varkens, een vos, wolven en een wild zwijn.
(Bronnen:  Freeman Blz.9-10, 13, 67-124,  Kissane Blz.41, 75,  MyBrigidsForge.com,  Judyta Szacillo,  Ulster.ac.uk,  VanHamel.nl)

7. Betha Bhrighdi

Een levensbeschrijving van Sint Brigid van Kildare in het Book of Lismore uit de vijftiende eeuw. Het begin en het einde van het boek ontbreken, het Book of Lismore bevat o.a. levensbeschrijvingen van Ierse heiligen zoals van Patrick, Brigid en Columba, evenals een geschiedenis van de Longobarden en de reizen van Marco Polo. De levensbeschrijving van Sint Brigid in dit boek komt sterk overeen met die van de Leabhar Breac waarmee we bovenaan begonnen. In deze tekst is echter ook Ultan's Hymn in z'n geheel opgenomen.
Whitley Stokes heeft in Lives of The Saints from The Book of Lismore alle teksten over de Ierse heiligen uit het Book of Lismore verzamelt, zowel in het oorspronkelijke Iers als in een Engelse vertaling. Het boek van Stokes bestaat uit drie delen: deel 1 een introductie, deel 2 de Ierse teksten en deel 3 de Engelse vertalingen van die teksten.
Hieronder een korte samenvatting van de tekst over Sint Brigid;

We lezen in deze tekst dat Sint Brigid's vader Dubthach is en haar moeder is Broicsech; een dienstmaagd die Dubthach gekocht had.
Wanneer Dubthach z'n dienst­maagd Broicsech zwanger maakt, wekt dit de jaloezie op van Dubthach's vrouw, die dreigt van hem te gaan scheiden wanneer hij Broicsech niet verkoopt. Met tegenzin vertrekt Dubthach met Broicsech waarna ze langs een de druïde Maithgen komen, die voorspeld dat het kind van Broicsech haar gelijke niet zal hebben in heel het land. Dubthach bedenkt zich na deze voorspelling en keert samen met Broicsech terug, tot grote onvrede van z'n vrouw. Uiteindelijk verkoopt Dubthach zijn dienstmaagd Broicsech aan een poët, die haar weer doorverkocht aan een druïde uit Tirconnell, doch alleen de dienstmaagd, niet haar kind.
Wanneer de druïde een feest geeft zijn ook de koning van Conaille en diens zwangere koningin uitgenodigd. Een bij de koning aanwezige profeet deed de voorspelling dat het kind dat geboren wordt met zonsopgang, niet binnen en niet buiten, ieder kind in Ierland zal overstijgen. Die nacht beviel de vrouw van de koning vóór die tijd, en haar baby werd levenloos geboren. Die ochtend met zonsopgang beviel Broicsech op de drempel, niet binnen, niet buiten, van een dochter. Toen deze dochter in de buurt van de doodgeboren baby van de koning kwam, kwam deze tot leven. Hierna vertrok de druïde met Broicsech en haar pasgeboren dochter naar Connaught.

= Ik heb de tekst éénmaal gelezen - wordt aan gewerkt =

Tot zover dan deze korte samenvatting van de 18 bladzijden tekst over Sint Brigid uit het Book of Lismore.
In deze tekst bezoekt Sint Brigid de volgende lokaties: Tirconnell, Connaught,
We komen in deze tekst de volgende dieren tegen:
(Bronnen:  Stokes Blz.182-200,  Archive.org,  Wikipedia)

8. The Life of Saint Brigid

Op Gutenberg.org kwam ik nog een tekst tegen uit de vroege middeleeuwen:  The Life of Saint Bridget, Virgin and Abbess geschreven door een onbekende auteur. Deze tekst is een onderdeel van een geschrift over het leven van Sint Patrick, zie: Archive.org - PDF vanaf Blz.201.
Gezien de inhoud van de tekst moet deze na de 9de eeuw geschreven zijn.

Korte samenvatting van deze tekst: Brigid wordt geboren in Tochard of Taugher bij Dundalk. Brigid's ouders zijn Dubtach en Brocessa of Brotseach, die meestal in Leinster verblijven. Gedurende haar jeugd was er veel aandacht voor haar onderwijs. Haar vader Dubtach had in een visoen gezien hoe drie in het wit geklede mannen een heilige zalf op Brigid's hoofd aanbrachten. Al gedurende haar jeugd was Brigid erg betrokken bij het lijden van de mensen. Brigid was ook erg mooi wat de aandacht van de mannen trok die met haar wilden huwen. Hierop bad Brigid dat ze mismaakt mocht worden, waarop één van haar ogen begon op te zwellen, waarna ze geen aandacht meer kreeg van de mannen. Toen Brigid twintig jaar oud was wou ze het klooster in. Toen ze tot non gewijd werd raakte ze het hout van het altaar aan dat er onmiddelijk groen van leven uitzag en na haar wijding was haar oog genezen. De bischop die haar wijde had een vurige kolom boven Brigid gezien en gaf haar tijdens haar wijding een witte habijt en mantel. Brigid kreeg meteen de leiding over de eerste abdij van Ierland. Dan reist Brigid naar Kildare alwaar ze een abdij begint dat met de loop der tijd uitgroeid tot een ware metropool. Vanuit de abdij in Kildare ging de zorg uit naar de omgeving, Brigid genas melaatsen, zieken en mensen van blindheid. Toen Brigid zeventig jaar oud was werd ze ziek, ze kreeg de sacramenten van Nennidh, waarna ze overleed. In deze tekst word vervolgens Cogitosus genoemd, die het leven van Brigid beschreef (zie hierboven bij tekst nr.2). Men beschrijft uitgebreid het klooster in Kildare met een afdeling voor mannen en een afdeling voor vrouwen (en niets over een eeuwig vuur). Vervolgens vermeld men dat de stoffelijke resten van Brigid in de negende eeuw verplaatst werden naar Down, waar ook de stoffelijke resten van Sint Patrick zich bevinden.

Tot zover dan deze korte samenvatting van de 12 bladzijden tekst over Sint Brigid uit The Life of Saint Bridget, Virgin and Abbess.
In deze tekst bezoekt Sint Brigid de volgende lokaties: Tochard/Taugher (Faughart bij Dundalk), Leinster, Connacht en Down (Downpatrick).
We komen in deze tekst geen dieren tegen.
(Bronnen:  Archive.org - PDF vanaf Blz.201  en  Gutenberg.org).

Nabeschouwing

We hebben hierboven in de oude teksten kennis gemaakt met Sint Brigid. In de aller oudste teksten zoals Ultan's Hymn uit de zevende eeuw, komen we geen biografische gegevens over Sint Brigid tegen, alleen de mensen van Leinster (de Lagenians) worden genoemd. Ultan verzamelde echter wel veel informatie over Sint Brigid, waar zijn leerling Broccán in Broccán's Hymn gebruik van heeft gemaakt. Doch ook in Broccán's Hymn vinden we zeer weinig biografische gegevens over Sint Brigid. De levensbeschrijving van Sint Brigid door Cogitosus is alweer een stuk uitgebreider, doch nog steeds summier wat betreft de biografische gegevens rond Sint Brigid. Cogitosus vermijd alle controverses rond de geboorte van Brigid en schrijft dat ze geboren wordt in een goed Christelijk gezin. Cogitosus was een monnik uit Kildare en was er mogelijk meer op gericht om Sint Brigid en Kildare zo goed mogelijk voor de dag te laten komen. Volgens Cogitosus was Kildare dan ook het Christelijk bestuurlijk centrum.
In de levensbeschrijving toegeschreven aan Sint Ailerán; de Vita Prima, bijna geheel opgenomen in de Beatha Bhrighdi / Leabhar Breac, vinden we een uitgebreide levensbeschrijving van Sint Brigid waarin haar betekenis voor heel Ierland meer naar voren wordt gebracht; in deze levensbeschrijvingen zien we dat Sint Brigid door heel Ierland reist, Kildare wordt maar éénmaal genoemd. Interessant is dat deze vier teksten allemaal in de zevende eeuw geschreven zijn. Deze vier teksten vormden de basis voor de later verschenen levensbeschrijvingen van Sint Brigid.
Op basis van de vijf hier behandelde levensbeschrijvingen van Sint Brigid van Kildare kunnen we dus concluderen dat Sint Brigid leefde in Ierland, Ierland nooit verlaten heeft en dat ze zich richtte tot de mensen in Ierland.
In geen van de hierboven behandelde teksten lezen we iets over een eeuwig vuur dat door nonnen onderhouden werd.
(Bronnen:  Campbell Blz.6-10,  Freeman Blz.8-10,  Kissane Blz.40-42)